Ginekomastia
Termin ginekomastia wywodzi się od greckich słów, gdzie „gyne” oznacza podobny do kobiety, a „mastos” – pierś.
Duże, jędrne piersi są niewątpliwym atrybutem każdej kobiety, u mężczyzn natomiast powiększenie gruczołów piersiowych nawet w niewielkim stopniu stanowi duży problem natury estetycznej oraz psychicznej. Ginekomastia dotyczy w szczególności chłopców w okresie pokwitania, u których „hormonalna burza” może doprowadzić do przejściowego powiększenia się sutków. Poza okresem dojrzewania, fizjologiczne powiększenie gruczołu piersiowego może wystąpić również u noworodków – jest wtedy związane z przewagą hormonów matczynych i ustępuje w ciągu kilku tygodni, a także w okresie starzenia i wynika wtedy z degeneracji komórek płciowych wytwarzających androgeny. We wszystkich tych stanach ginekomastia jest związana z przewagą hormonów żeńskich – estrogenów, któremu towarzyszy deficyt androgenów lub uszkodzenie receptorów, na które oddziałują. Taki sam mechanizm istnieje w przypadku patologicznego powiększenia gruczołów piersiowych, które nie ustępuje jednak samoistnie i wymaga leczenia.
Przyczyny ginekomastii
Do najczęstszych przyczyn patologicznej ginekomastii zalicza się: pierwotną i wtórną niewydolność hormonalną jąder – hipogonadyzm; zaburzenia metaboliczne tj. choroby wątroby, niewydolność nerek, otyłość; zespoły paranowotworowe i choroby onkologiczne, a także zakłócenia hormonalne występujące przy niedoczynności i nadczynności tarczycy. Częstą przyczyną, bo występującą w ponad 50 % wszystkich przypadków, jest przyjmowanie leków tj. spironolakton, hormonów oraz sterydów anabolicznych.
Wiemy już, że ginekomastia u mężczyzn może być następstwem procesów fizjologicznych i patologicznych, może także występować jedno- lub obustronnie. Ze względu na budowę przerośniętego gruczołu rozróżniamy ginekomastię gruczołową, gruczołowo-tłuszczową oraz tłuszczową. Nawet 36 proc. przypadków wykazuje tzw. ginekomastię idiopatyczną, czyli bez uchwytnej przyczyny. Przerost gruczołu piersiowego u mężczyzn może łączyć się z bolesnością, świądem oraz pieczeniem. Do pozostałych przyczyn ginekomastii zalicza się m. in.: otyłość oraz dziedziczność.
Wskazania do zabiegu
Zabieg przeprowadza się u zdrowych mężczyzn, u których leczenie przyczynowe (zachowawcze) przerośniętego gruczołu nie przyniosło efektu lub stwierdzono idiopatyczny przerost sutka. W przypadku dużej otyłości, nadużywania alkoholu lub przyjmowania niektórych leków, w tym głównie anabolików, zabiegu nie wykonuje się. W tych przypadkach po wyeliminowaniu przyczyny (odstawienie leków) obserwuje się zmniejszenie piersi.
Konsultacja lekarska:
W trakcie konsultacji nasz chirurg przeprowadza dokładny wywiad lekarski, ustala wskazania do zabiegu oraz dokładnie zbada piersi. Początek leczenia stanowi szczegółowa diagnoza, stawiana w celu wskazania przyczyn ginekomastii tj. uszkodzenie wątroby, niewydolność nerek przyjmowanie anabolików. W niektórych przypadkach, może okazać się konieczne przeprowadzenie badań specjalistycznych, diagnostyki czynności wątroby, a także mammografii, USG i biopsji sutka – w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych. W trakcie konsultacji, chirurg podejmuje również decyzję o rodzaju przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego.
Przed operacją usunięcia ginekomastii niezbędne jest wykonanie badań, takich jak: grupa krwi, morfologia, analiza moczu, koagulogram, glikemia, elektrolity, jonogram, mocznik, kreatynina, antygeny (HBS, HIV, HCV), EKG, RTG, USG i inne zalecone.
Zabieg operacyjny:
Zabieg usuwania ginekomastii zazwyczaj wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym i trwa od 1-1.5 godz. Postępowanie chirurgiczne uzależnione jest od budowy gruczołu piersiowego. W przypadku przewagi komponenty tłuszczowej, w wielu przypadkach dobre efekty można uzyskać przez zastosowanie liposukcji czyli odessania nadmiaru zbędnego tłuszczu. Jeśli zaś dominująca jest komponenta gruczołowa, zabieg polega na chirurgicznym usunięciu całego gruczołu. U takich pacjentów, cięcie prowadzi się na granicy otoczki brodawki sutkowej tak, że nowo powstała blizna jest praktycznie niewidoczna. W niektórych przypadkach – gdy skóra jest wiotka lub u pacjentów z bardzo dużymi sutkami, oprócz wycięcia gruczołu piersiowego, resekuje się również nadmiar skóry. Po wykonanej resekcji, w loży powstałej po usunięciu gruczołu pozostawia się dren ssący, w celu zminimalizowania ryzyka powstania krwiaka lub surowiczaka. Następnie zakłada się szwy na ranę oraz opatrunek uciskowy. W każdym przypadku, usunięte tkanki wysyła się do weryfikacji histopatologicznej. Ostateczny efekt zabiegu widoczny jest po około trzech miesiącach. Ważne jest również utrzymywanie właściwej masy ciała.
Powikłania:
W przypadku przeprowadzenia zabiegu przez wykwalifikowanego chirurga powikłania występują bardzo rzadko. Mogą to być: krwiak, surowiczak, infekcja, rozejście się rany pooperacyjnej lub nierówności skóry w przypadku liposukcji. Zdecydowanie częściej może zdarzyć się natomiast przejściowa utrata czucia brodawki sutkowej lub jej zdrętwienie. Objawy te zazwyczaj ustępują w przeciągu roku.
Rekonwalescencja:
Powrót do aktywności zawodowej zależy od wykonywanej pracy i następuje zazwyczaj po kilku dniach od operacji usunięcia ginekomastii. Bezpośrednio po zabiegu piersi mogą być opuchnięte, dlatego zaleca się stosowanie opaski uciskowej przez okres ok. 4 tygodni.
Szwy skórne usuwa się po upływie ok 7-10 dni. Powrót do aktywności sportowej i ćwiczeń siłowych następuje zazwyczaj po 4 tygodniach. Przez okres 6 miesięcy należy unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne oraz stosować kremy ochronne z filtrem 50+ w celu uniknięcia posłonecznych przebarwień skórnych.
Przeciwwskazania
Operacji usunięcia ginekomastii nie poddaje się mężczyzn: otyłych, nadużywających alkoholu, zażywających pewne grupy leków, np. anaboliki. W przypadku otyłości, przed podjęciem leczenia operacyjnego zaleca się zmianę trybu życia, zastosowanie diety i aktywności fizycznej w celu osiągnięcia prawidłowej masy ciała. Przeciwwskazania stanowią także wszelkie choroby przewlekłe i ciężkie, takie jak cukrzyca, choroby serca czy zaburzenia krzepliwości krwi.